Geotekstiller, son on beş yılda giderek daha popüler hale gelen bir tür geosentetik malzemedir. Malzeme, 80’den fazla uygulamadaki başarısını büyük ölçüde biyolojik bozulmaya karşı direncine borçludur. Geotekstiller gerçekten de tekstildir, ancak kelimenin geleneksel anlamında değildir. Pamuk, yün veya ipek gibi doğal malzemeler değildirler. Su akışına karşı değişen derecelerde gözeneklidirler. Kimyasallara karşı direnci yüksektir, bu nedenle birçok kişi geomembran fiyatları hakkında olumsuz düşünceye kapılabilir. Ancak bu düşünce büyük bir önyargıdan ibarettir. Bu yenilikçi uygulamayı bütçe dostu fiyatlar sayesinde herkes kolaylıkla erişebilmekte ve yüksek kalite seviyesindeki bu hizmetten yaralanmaktadır. Bu ürün yüksek çekim kuvvetine, düşük geçirgenliğe, delinme ve çatlamalara karşı son derece dirençlidir. Sızdırmaz özelliği elde etmek için geomembranlar sıklıkla pek çok alanda kullanılmaktadır. Bu yenilikçi malzemeler kimyasallara, delinmelere ve çatlaklara karşı oldukça dirençlidir, uzun ömürlüdür, tamiri kolaydır. 0,5 mm ile 3,0 mm arasında üretilebilirler. Geomembran ruloları hasar görmemesi için uygun şekilde paketlenmeli ve yüklenmelidir. Delinme, kir, yağ, su, nem, çamur, mekanik aşınma, aşırı ısı ve diğer zararlardan korunacak şekilde depolanmalıdır.
Geomembran Uygulama Süreci Nasıl İlerlemektedir?
Yeterince sıkıştırılamayan, zayıf ya da çöken kısımlar çıkartılır ve uygun şekilde doldurulur. Su birikintilerine ve aşırı neme izin verilmemelidir. Geomembran döşenmeden önce uygulama projelerinde gösterildiği gibi ankraj hendekleri kazılmalıdır. Geomembranın hendekle birleştiği yerde keskin kıvrımlardan kaçınmak için hendeğin köşeleri hafifçe yuvarlatılmalıdır. Taşıma, kullanım veya başka bir nedenle hiçbir ekipman geomembrana zarar vermemelidir. Ayrıca hiçbir personel geomembran üzerinde çalışırken sigara içmemeli, ayakkabı giymemeli ya da geomembrana zarar verebilecek diğer faaliyetlerde bulunmamalıdır. Panelleri açmak için kullanılan yöntem, geomembranda çiziklere ya da kıvrımlara neden olmamalı, alttaki zemine veya altına döşenen jeotekstile zarar vermemelidir. Geomembran ile doğrudan temas en aza indirilmelidir. Örneğin bu ürün zerinde gezilmesi gereken alanlar geotekstil, ek membran veya diğer uygun malzemelerle korunmalıdır. Geomembran kurulumu, ortam sıcaklığının 0°C ile 40°C arasında olduğu koşullarda yapılmalıdır. Yağış ve çiğ sırasında sabah erken saatlerde kaynak yapılmamalıdır.
Geomembran Uygulamasında Kaynak Yönteminin Önemli Noktaları Nelerdir?
En yaygın geotekstil, eğrilmiş bağlama işlemiyle yapıldığı için “dokunmamış” geotekstil olarak adlandırılır. Erimiş polimer, daha sonra soğutulan ve sürekli bir ağ oluşturmak için bir taşıma bandına taşınan ayrı filamentler oluşturan bir düzeden ekstrüde edilir. “Spinneret” terimi genellikle bir örümceğin son derece karmaşık ağ yapılarını oluşturma şeklini tanımlamak için kullanılır. Lifler kimyasal, ısı veya solvent muamelesi ile birbirine yeniden bağlanır. Sonuç, arttırılmış mukavemet ile azaltılmış gözenek boyutuna sahip daha pürüzsüz ancak daha sert bir üründür. Kaynak yöntemi, otomatik makine füzyonu ya da ekstrüzyon kaynağıdır. Kaynaklar mümkün olduğu kadar eğime paralel olarak yerleştirilmelidir. Tabandaki T kaynakları, eğimin topuğuna 1,5 metreden daha yakın olmamalıdır. Kaynaklar, en az kırışık ve “balık ağzı” oluşacak şekilde düzenlenmelidir. Saha kaynağı için onaylanmış ekipmanlar füzyon ve ekstrüzyon kaynak makineleridir.
Kaynak koşullarının ve kaynak ekipmanının uygunluğunu doğrulamak için, kullanılan tüm kaynak ekipmanları her kaynak periyodunun başında ve önemli hava değişimlerinde saha testi tabii tutulmalıdır. Tüm test araçları, kaynak yapılacak alanda olmalıdır. 1 inç genişliğindeki test numuneleri, test kaynağından kesilmeli ve kesme ve soyulma kontrolleri için tansiyometre kullanılmalıdır. Kaynak, debriyajların tam arasına yerleştirilmelidir ve debriyaj bırakma hızı dakikada 2 inç olmalıdır. Beş benzer numune üzerinde hem kaynak testi hem de soyma testi yapılmalıdır. Beş numuneden en az dördü testi geçmelidir. Her iki kaynak için de kaynaktaki kopma FTB Olmayan olarak karakterize edilir.
Yaygın olarak bulunan geotekstiller dokuma tipindedir ve normal giyim tekstillerinin dokunmasına benzer teknikler benimsenerek üretilir. Bu tip, iki takım paralel iplik veya ipliğin karakteristik görünümüne sahiptir. Boyuna uzanan ipliğe çözgü, dik olana ise atkı denir. Örme geotekstiller, bir dizi iplik ilmekinin birbirine kenetlenmesi işlemiyle üretilir. Örme geosentetiklerin tümü, dokuma gibi diğer bazı geosentetik üretim yöntemleriyle birlikte örgü tekniği kullanılarak oluşturulur. Ekstrüzyon kaynağı için kullanılan kaynak çubukları HDPE olmalı ve fiziksel özellikleri HDPE geomembran üretiminde kullanılan reçine ile aynı olmalıdır. Tüm test araç ve gereçleri her zaman sahada ve her an test için hazır olmalıdır. Vakum kutusu izleme penceresi temiz olacak, sızıntılar kontrol edilmelidir. Geomembran üstü, yaklaşık 30 cm x 120 cm’lik bir şerit şeklinde köpüklü bir çözelti ile ıslatılır. Vakum motoru çalıştırılır ve vakum kutusunun geomembranı emmesine izin verilir. Kabarcıklı tüm alanlar işaretlenmeli, onarılmalı ve yeniden test edilmelidir.
Geomembran’ın Performansı Hangi Yöntemler ile Test Edilir?
Genellikle, gerekli toprağın tutulmasına izin veren farklı malzemeyi ayırmak için iki farklı toprak malzemesi arasına bir jeotekstil yerleştirilecektir. Su, toprak katmanlarına sızdığında, geotekstil, toprağın etkili bir şekilde karışmasını önleyecektir. Bir yol inşa edildiğinde bir örnek olabilir. Mühendis, alt tabakadaki iri agregalar için ince alt dereceli agregayı ayrı tutmak isteyebilir. Kıvılcım testinde ise çekilecek hat boyunca bakır tel yerleştirilir ve bakır tel üzerine ekstrüzyon kaynağı yapılır. Ardından kıvılcım makinası ile kaçak olup olmadığı kontrol edilir. Sızıntı oluşması durumunda ise bu sızıntı ekstrüzyon yardımı ile onarılır. Hava basıncı testinde ise test edilecek kaynağın bir ucu kapalı halde olmalıdır. İğne ya da basınç aleti, çift dikişli füzyon kaynağı tarafından oluşturulan kanalın kapalı ucundan iletilir. Hava kanalının tamamen temiz olduğu görülebilecek şekilde pompa ile hava basılır. Hava pompası tarafından 25-30 psi (1.75-2.10 at) basınç verilir, valf kapatılır ve kanaldaki basınç iki dakika içinde stabilize olduktan sonra basınç yaklaşık 5 dakika tutulur.
Küçük delikler ekstrüzyon kaynağı ile kapatılarak onarılabilir. Delik büyükse, yama yapılarak bu sorun giderilebilir. Yama bir eğimde veya basınç bölgesindeyse ve keskin bir kenara sahipse, ilerlemesini önlemek için yama yapılmadan önce yuvarlatılmalıdır. Hammaddenin kötü dağılımından kaynaklanan büyük delikler, pürüzler ve herhangi bir yabancı maddeden etkilenen yerler yamalanmalıdır. Yama yapılacak HDPE geomembran yüzeyi, onarımdan en fazla 10 dakika önce temizlenmeli ve zımparalanmalıdır. Kalınlığın %10’undan fazlası alınmamalıdır. Kaynak işlemine taşlamanın başladığı yerden başlanmalı ve bir önceki kaynak yeri ile en az 5 cm ekleme yapılmalıdır. Yamalar yuvarlak veya oval şekilde olmalı ve hatalı parçanın kenarını en az 15 cm aşmalıdır. Hendek doldurulurken geomembran, geotekstil veya geonetin zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Hasar meydana gelirse, dolum tamamlanmadan önce onarılmalıdır.
Türkiye’de Geomembran Uygulamasını Uygun Maliyetler ile Yapmak Mümkün Müdür?
Geotekstilin ayırma işlevi büyük ölçüde yol yapımında kullanılmaktadır. Geotekstil, iki bitişik toprağın birbirine karışmasını önler. Bu yenilikçi uygulamanın önemini düşündüğümüzde, geomembran fiyatlarını ön planda tutmamalıyız. Uluslararası alanda geomembran üreticileri arasında yer alan Geobera firmamız, doğru ürünü ve gerekli olan uygulamayı seçme konusunda sizlere en kaliteli hizmeti sunmaktadır. Şirketimiz, hizmetlerinin her aşamasında size yardımcı olabilecek çok deneyimli bir ekibe sahiptir. Bu ekip, müşterilere en güvenli ve en sağlıklı deneyimi sunmak için gerekli tüm testleri itina ile gerçekleştirmektedir. Uzman yaklaşımları nedeniyle, bu sektörde önemli bir uluslararası konum kazanan bu şirketin ABD, İngiltere, Filipinler, Rusya, Mısır, Arnavutluk, Fransa, İtalya vb. ülkelerle köklü ihracat bağları bulunmaktadır.
